5.Sınıf MEB Yayınları Türkçe Ders Kitabı Anlamak Dinleme/İzleme Metni Etkinlik Cevapları

5.Sınıf MEB Yayınları Türkçe Ders Kitabı Anlamak Dinleme/İzleme Metni Etkinlik Cevapları (sayfa 30-31-32-33)

1. ETKİNLİK

a) Aşağıdaki boşlukları dinlediğiniz şiire göre doldurunuz.

Bazen anlıyorum
Bazen anlamıyorum 
Babamı
Ninemi

Annem şöyle der
Göstererek beni
–Cin gibi maşallah

Cin ne demek
Gibi ne demek
Babam diyor ki
Bana bakarak
–Altını üstüne getirmiş evin

Hiç yapabilir miyim
Dediklerini
Tek başıma
Ninemse der bana
–Topaç gibi

Bir dedem
Açık insan 
Pek de zeki
Dilinden bal akar
Attaya gidelim der
Al sana şeker der
Göz kırpar
Okşar
Sever
Bir de gıdıklar

Dedemi çok anlıyorum

Cahit ZARİFOĞLU

b) Şiirde, aile bireyleri çocuğun özelliklerini anlatırken bazı deyimler kullanmaktadır. Metni tekrar dinleyerek deyimleri bulunuz ve deyimlerin anlamlarını yazınız.

Deyim: Cin gibi olmak
Anlamı: Çok zeki, çok akıllı, çok becerikli kimseleri nitelemek için söylenen ifade.

Deyim: Altını üstüne getirmek
Anlamı: Bir şeyi bulmak için aramadık yer bırakmamak, söz ve davranışlarıyla çevreyi birbirine düşürmek.

Deyim: Topaç gibi olmak
Anlamı: Vücutça toplu ve sağlıklı (çocuk).

Deyim: Dilinden bal akmak (ağzından bal damlamak)
Anlamı: Çok hoş, duyulmak istenen şeyler söylemek.

Deyim: Göz kırpmak
Anlamı: Karşısındakine göz kapağını açıp kapatarak işaret vermek.

2. ETKİNLİK

Aşağıdaki soruları şiirden hareketle yanıtlayınız.

1. Şiire göre çocuk ailesini anlıyor mu?
Dedesi hariç ailesini anlamıyor.

2. Şiirde hangi duygular dile getirilmektedir?
Şiirde kızgınlık, şaşırma, hayranlık, sevgi, alay gibi duygular dile getiriliyor.

3. Aile bireyleri çocuğu nelere benzetiyor? Sizce çocuk hangi özelliklerinden dolayı bu varlıklara benzetilmiştir?
Çok zeki olduğundan cine, sağlıklı ve toplu olduğundan topaca benzetiyorlar.

4. Çocuğu en iyi anlayan kimdir? Sizce, çocuk neden kendisini o kişiye daha yakın
hissetmektedir?
Çocuğa göre onu en iyi anlayan dedesidir. Dedesi onun anlayabileceği dilden konuştuğu, istediği şeyleri yaptığı için kendine yakın hissetmektedir.

5. Şair, duygularını yazarak dile getirmektedir. Siz duygularınızı nasıl anlatırsınız?
Bu soruyu kendi düşünce ve davranışlarınıza göre yanıtlamalısınız.

3. ETKİNLİK

Aşağıdaki simgeleri inceleyiniz.

1. Yukarıdaki işaretlere nerede rastlayabilirsiniz?
İşaretlere TV yayınlarında rastlanır.

2. İşaretlerin altındaki kutucuklara işaretlerin anlamlarını yazınız.

3. Medya araçlarında ya da İnternet sitelerinde sunulan bilgilerin size uygun olup olmadığını nasıl belirleyebilirsiniz?
Medya aracı ya da internet sitesinde uyarıcı işaret ya da ifadelerden anlayabiliriz. Anlamadığımız zaman büyüklerimizden yardım alabiliriz.

4. ETKİNLİK

b) Nasrettin Hoca “Bırakın münakaşayı. Çabuk bana daha önce damdan düşmüş birini bulun.” cümlesiyle ne söylemek istiyor olabilir? Anlatınız.
Nasreddin Hoca “Bırakın münakaşayı. Çabuk bana daha önce damdan düşmüş birini bulun.” cümlesiyle, daha önce damdan düşmüş birinin ancak onun durumunu ve acısını anlayabileceğini ifade ediyor.

c) Aşağıdaki ayakkabı görsellerinin renklerini ve belirttikleri ifadeleri inceleyiniz. Nasrettin Hoca’ya, giydiğiniz ayakkabının belirttiği ifadelere uygun olacak şekilde cümleler söyleyiniz.

Kırmızı ayakkabı: Ah canım hocam, bir yerinize bir şey oldu mu? Sizin için çok endişelendim.
Beyaz ayakkabı: Hocam herkes birşeyler söylüyor. Siz ne dersiniz?

Siyah ayakkabı: Hocam, çok kötü düşmüşsünüz. Siz kesin sakat kalırsınız.

Mavi ayakkabı: Hocam, endişelenecek bir şey yok. Ayağınızı oynatabiliyor musunuz? Oynatamıyorsanız biraz sonra doktor gelecek o sizin daha iyi hissetmenizi sağlayabilir.

Sarı ayakkabı: Hocam, kuma düşmüşsünüz. Eminim bir şeyiniz yok ama içinizin rahat etmesi için yine de bir doktora gidelim.

Yeşil ayakkabı: Ambulans gelene kadar hareket etmemeniz en doğrusu olacaktır. Gelecek olan arkadaşlar hem işlerinde tecrübelidir hem de araç yeni teknoloji ile donanımlıdır.

5. ETKİNLİK

a) Aşağıda Tekir, noktanın kullanım alanlarıyla ilgili ipuçları vermiştir. Siz de numaralı yerlere noktanın kullanım alanlarını gösteren cümleler yazınız.

Noktanın kullanımıyla ilgili cümlelerim

1. Biten cümlelerin sonuna nokta koyulur.

2. Kısaltma yapılan kelimelerin sonuna koyulur.

3. Sıra bildiren sayıların sonuna nokta konur.

4. Tarihlerin yazımında gün, ay ve yılı ifade eden sayıların arasına koyulur.

5. Saati belirtmek için kullanılan dakika ve saat sayılarının arasına koyulur.

b) 1. etkinliğe bakınız. Şair metinde konuşma çizgisinden başka noktalama işareti kullanmamıştır. Metinde nokta kullanılması gereken yerlere nokta (.) koyunuz.

Bazen anlıyorum,
Bazen anlamıyorum(.)
Annemi,
Babamı,
Ninemi(.)

Annem şöyle der,
Göstererek beni:
— Cin gibi maşallah(.)

Cin ne demek?
Gibi ne demek?
Babam diyor ki
Bana bakarak:
— Altını üstüne getirmiş evin(.)

Hiç yapabilir miyim
Dediklerini
Tek başıma?
Ninemse der bana:
— Topaç gibi(.)

Bir dedem…
Açık insan(.)
Pek de zeki(.)
Dilinden bal akar;
Attaya gidelim der(.)
Al sana şeker der(.)
Göz kırpar(.)
Okşar(.)
Sever(.)
Bir de gıdıklar(.)

Dedemi çok anlıyorum(.)

6. ETKİNLİK

a) Aşağıda “Küçük Prens” adlı kitaptan bir bölüm verilmiştir. Metni okuyup soruları yanıtlayınız.

1. Küçük Prens nelerden yakınmaktadır?
Küçük Prens büyüklerin çocukları anlamamasından yakınmaktadır.

2. Büyüklerin olaylara bakış açısının küçüklerden farklı olmasının sebebi ne olabilir?
Büyükler yetişme süreçleri ve yaşadıkları hayatta edindikleri tecrübelere göre olaylara bakarlar. Küçükler ise çok fazla yaşamsal deneyimleri olmadığından olaylara daha çocuk gözü ile bakarlar. Hayal dünyaları geniş olduğundan yetişkinlerden olayları algılayış biçimi çok farklıdır.

3. ‘‘Anlamak’’ şiirindeki anlatıcının yetişkinlere bakışı ile Küçük Prens metnindeki kahramanın görüşleri arasında benzerlik var mıdır? Açıklayınız.
‘Anlamak’’ şiirindeki anlatıcının yetişkinlere bakışı ile Küçük Prens metnindeki kahramanın görüşleri arasında benzerlik  vardır. İkisi de kendilerinin anlayacağı dilden konuşulmamasından, hayata onlar gibi bakılmamasından şikayetçidir.

b) Küçük Prens’e bir mektup yazınız. Yetişkinlerin çocukları anlaması ile ilgili ne düşünüyorsunuz? Mektubu defterinize yazınız.

(Alıntıdır)

Sevgili küçük prens,

Senin gibi ben de çoğu zaman bizleri anlamakta zorlanan büyüklerle karşılaşıyorum. İnsan büyüdükçe sanırım daha fark şeylere değer vermeye başlıyor ve bu yüzden çoğu zaman biz küçükleri anlamakta zorlanıyorlar.

Büyüklerin dünyasındaki değerlerle, biz çocukların dünyasındaki değer verdiğimiz şey farklılık gösterebiliyor. Fakat her yetişkinin bir zamanlar bizler gibi birer küçük çocuk olduklarının farkına varmalarını sağlayabilirsek, onlarla ortak bir iletişim dili geliştirebiliriz diye düşünüyorum. Bunun için tek yapmamız gereken; büyüklerin bizlerle konuşurken onların da bir zamanlar çocuk olduğunu hatırlamalarını sağlamak.

Dünyada en değerli şeyin kazanılan para değil sahip olunun sabit ama bir o kadar da değerli kelebek koleksiyonun olabileceğini onlara göstermek. Bir evi değerli yapanın fiyatının değil; camının kenarındaki sardunyaların, çatısındaki güvercinlerin olduğunu büyüklerin de anlamalarını sağlamak olmalı.

Büyükler ile küçüklerin çok daha iyi iletişim kurabildiği bir dünyada buluşmak dileğiyle…